Bal, arılar tarafından çiçeklerden ve meyve tomurcuklarından toplanan nektarların, arıların bünyelerinde bulunan invertaz enzimi sayesinde kimyasal değişime uğramasıyla ortaya çıkan çok faydalı bir besindir. Bal oluşumu için çiçeğe, çiçek tomurcuğuna ihtiyaç vardır. Oysa ki çam ağaçlarının çiçeği yoktur ve arılar bu ağaçtan ilginç bir şekilde bal elde etmektedirler. Evet çam ağacında çiçek yoktur fakat onun yerine bu rolü üstlenen bir tür canlı vardır. Bu canlı Çam Pamuklu Koşnilidir (Marchalina hellenica). Basra Böceği olarak da bilinmektedir. Çam ağaçlarında yaşayan Çam Pamuklu Koşnilinin salgıladıkları ‘basura’ denen maddeyi arılar toplayarak bu maddeden çam balını üretirler. Bu nedenle çam balına salgı balı da denilmektedir. Çam Pamuklu Koşnilleri, yaşamlarının tamamını çam ağacı üzerinde devam ettirirler. Çam ağacının özsuyunu emerek beslenirler. Kışın ağaçların dibine inerek buraya yumurta bırakırlar. Yazın bu yumurtalardan çıkan yeni böcekler, ağacın yükseklerine çıkarak burada hayatlarını devam ettirirler.
Çam Pamuklu Koşnillerinin binlercesi bir araya gelerek, topraktan ağacın gövdesine tırmanır ve orada yaşamaya başlar. Bu böcekler çam ağacının öz suyundan beslenirler ve renksiz bir salgı (basura) oluşturur. Basura %20 protein, %80 karbonhidrat ihtiva eder.
Kovana bal taşıyacak olan arılar çam ormanlarında dolaşır ve böceklerin salgıladıkları, çam ağaçlarının gövdesindeki çam özlü salgıyı alırlar. Arılar basurayı aldıktan sonra kendi bünyesinden kattığı enzimlerle işleyip, kovana getirmesi ve peteklerde suyunu uçurarak olgunlaştırması sonucu çam balı elde edilir.
Çam Balı Türkiye’de sadece Muğla-Marmaris-Aydın-Kuşadası ve yakın yöresi ile Çanakkale ili ve Kaz Dağları’nın belirli bölgelerinde üretilmektedir. Bunun sebebi de çam ağacında basurayı salgılayan çam pamuklu koşnilinin sadece bu yörelerde yaşayabiliyor olmasıdır.
Çam balı nektar balı olmayıp bir salgı balı olduğu için içerisinde, diğer bal türlerinde olmayan besin maddeleri ve enzimler bulunmaktadır. Önemli bir şifa kaynağıdır ve pek çok faydası bulunmaktadır.
